Ograniczenie nielegalnego zatrudniania pracowników
Od 01.01.2022 roku zaczną obowiązywać nowe rozwiązania podatkowe i składkowe, których celem jest m.in. ograniczenie nielegalnego (bez umowy) zatrudniania pracowników (tzw. “na czarno”), a także ograniczenie nieujawniania części wynagrodzenia wypłacanego osobom zatrudnionym (tzw. “wypłata pod stołem”).
Zmiany zostały wprowadzone ustawą z dnia 29.10.2021 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw czyli tzw. Polskiego Ładu.
Kto ponosi konsekwencje nowych przepisów
Wprowadzone rozwiązania spowodują, że konsekwencjami finansowymi oraz prawnymi nielegalnego zatrudnienia oraz nieujawniania części wypłacanego wynagrodzenia będzie obciążany wyłącznie pracodawca. Z kolei pracownik w razie ujawnienia tych okoliczności i to niezależnie od tego kto ewentualnie ujawni takie okoliczności nie będzie podlegał żadnym sankcjom oraz nie będzie obciążany daninami (podatek, składki ZUS).
W związku z tym, w razie zaistnienia takich sytuacji, to pracodawca będzie ponosił pełną odpowiedzialność i koszty z tym związane, w tym w pełni pokryje koszt podatku od wynagrodzenia za pracę oraz składek ZUSowskich (wraz z od wynagrodzenia wypłacanego “na czarno” lub od części wynagrodzenia wypłaconego “pod stołem”.
Dodatkowo wypłacone wynagrodzenia (a także składki ZUS) z tytułu nielegalnego zatrudnienia oraz wypłaconego pracownikowi wynagrodzenia w części, w jakiej pracodawca nie ujawnił ich właściwym organom państwowym nie będą mogły zostać zaliczone przez pracodawców do podatkowych kosztów uzyskania przychodu.
Co więcej pracodawca zostanie obciążony przychodem do opodatkowania w wysokości nieujawnionego wynagrodzenia (przychodu) pracownika. Ponadto za każdy miesiąc nielegalnego zatrudnienia pracodawcy zostanie przypisany dodatkowy przychód do opodatkowania w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, niezależnie od tego czy faktycznie i w jakiej wysokości wypłacał wynagrodzenie. Oznacza konieczność zapłaty dodatkowej sankcji w postaci podatku od wynagrodzenia wypłacanego „pod stołem” oraz od minimalnego wynagrodzenia za każdy miesiąc, w którym zatrudniał pracownika „na czarno”.
Zmiany przepisów na korzyść pracownika
Z kolei w takiej sytuacji ewentualnie nielegalnie zatrudniony pracownik ewidentnie zyskuje, ponieważ:
- nie będzie płacił podatku od dochodów z tytułu nielegalnego zatrudnienia ani od zaniżonych wynagrodzeń,
- uzyska dostęp do opieki zdrowotnej i świadczeń (zasiłki, renta, emerytura),
- nie będzie zmuszony finansować składek na ubezpieczanie społeczne i zdrowotne od ujawnionego wynagrodzenia, ponieważ składki w całości pokryje pracodawca, nawet w tej części, która na zasadach ogólnych jest finansowana przez pracownika.
Rozliczenie całości wypłacanego wynagrodzenia
Zwracamy Państwa uwagę na te kwestie, ponieważ wprowadzane rozwiązania stwarzają niebezpieczeństwo składania donosów na pracodawców (nawet stosowania szantażów wobec pracodawców), stawiania fałszywych oskarżeń oraz mogą być dodatkowym zagadnieniem w przypadku sporu pomiędzy stronami stosunku pracy.
W celu ograniczenia ryzyka z wiązanego z opisanymi wyżej zmianami rekomendujemy rzetelne dokumentowanie i rozliczanie całości wypłacanego wynagrodzenia oraz nie wchodzenie w nieformalne uzgodnienia z osobami zatrudnionymi, nawet na ich wyraźną prośbę.
Kancelaria Doradztwa Gospodarczego DGCS S.A.