Zmiany wprowadzone w ramach „Polskiego Ładu” spowodowały, że wynagrodzenia wypłacane po 01.01.2022r. zostały objęte nowym sposobem obliczania podatków i składki zdrowotnej (i to niezależnie od tego jakiego okresu te wynagrodzenia dotyczą).
Najistotniejsze zmiany wynikające z „Polskiego Ładu”:
1. Wzrost rocznego progu podatkowego
Pozytywną zmianą jest wzrost rocznego progu podatkowego z 85 525 zł do 120 000 zł. Oznacza to, że stawką 32% podatku będą objęte roczne łączne dochody przekraczające limit 120 000 zł.
Poniżej tej kwoty dochody opodatkowane jak dotychczas stawką 17%.
2. Wzrost kwoty wolnej od podatku
Kolejną pozytywną zmianą jest wzrost kwoty wolnej od podatku z 8.000 zł do 30.000 zł rocznie (2.500 zł miesięcznie), co wpływa na kwotę zmniejszającą podatek w kwocie rocznej 5.100 zł (dodatkowo: kwota zmniejszająca podatek przysługuje także osobom z dochodami w 32% progu podatkowym – w roku 2021r. kwota ta im nie przysługiwała). Obecnie miesięczna kwota zmniejszająca podatek (tzw. Ulga podatkowa) wynosi 425,00 zł (wynika z wyliczenia: 30.000 x 17% = 5.100/12 = 425,00 zł), a dotychczas wynosiła tylko 43,76 zł. To oznacza, że pracownikowi, który korzysta z tej kwoty miesięczna zaliczka na podatek od 2022r. jest pomniejszana nawet o 425 zł (wcześniej 43,76 zł). WAŻNE: Dla miesięcznego korzystania z tej kwoty warunkiem jest złożenie pracodawcy do akt podpisanego oświadczenia PIT-2. Warunek ten nie uległ zmianie, więc dla osób, które PIT-2 złożyły wcześniej kwota ta jest nadal stosowana (jedynie w roku 2022 istotnie zwiększyła si jej wartość znacznie obniżając zaliczkę na podatek).
3. Brak możliwości odliczenia składki
zdrowotnej od podatku
Istotnie negatywną zmianą jest natomiast wprowadzony od 2022r. brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku. Wcześniej 7,75% podstawy naliczenia tej składki (czyli ponad 86% tej składki) można było odliczyć od podatku. Obecnie w każdym przypadku z wynagrodzenia potrącana będzie pełna składka zdrowotna w wielkości 9% podstawy naliczenia (potrącana będzie nawet z wynagrodzenia osoby o dochodach na tyle niskich, że osoba taka nie płaci podatku). Ta zmiana oznacza m.in., że osoby, które nie złożyły pracodawcy PIT-2, a także osoby zatrudnione na umowach zlecenie, przy takim samym wynagrodzeniu brutto, otrzymają zauważalnie niższe wynagrodzenie netto (wynika to z braku możliwości obniżenia podatku o miesięczną kwotę zmniejszająca podatek oraz składkę zdrowotną).
4. “Ulga dla klasy średniej”
Neutralną zmianą w „Polskim Ładzie” powinno być wprowadzenie tzw. „Ulgi dla klasy średniej”. Dotyczy ona wyłącznie pracowników o rocznych przychodach brutto ze wszystkich elementów wynagrodzenia w ramach umowy o pracę mieszczących się w przedziale od 68.412 zł do 133.692 zł, odpowiednio o miesięcznych przychodach brutto od 5.701 zł do 11.141 zł miesięcznie. Celem wprowadzenia tej ulgi jest zneutralizowanie niekorzystnej zmiany dotyczącej braku odliczenia składki zdrowotnej od podatku dla pracowników o ww. przychodach. Ulga ta jest uwzględniana przy obliczaniu zaliczki na podatek dochodowy obniżając tą zaliczkę. Ulga będzie naliczana miesięcznie specjalnym wzorem dla osób osiągających przychody (A):
dla (A) w przedziale od 5.701 zł do 8.549 zł ulga jest liczona jako (A x 6,68% – 380,50) / 0,17;
dla (A) w przedziale od 8.549,01 do 11.141 zł ulga jest liczona jako (A x (-7,35%) + 819,08) / 0,17.
WAŻNE: Ulga ta będzie stosowana z mocy prawa – czyli do jej liczenia przez pracodawcę nie trzeba składać żadnego wniosku. Z drugiej strony dla osoby, która zrezygnuje ze stosowania tej ulgi zostanie pobrana wyższa zaliczka na podatek (czyli osoba ta uzyska niższą kwotę do wypłaty netto), niż osoba, której ulga jest liczona. Czyli osoba, która z uwagi na swój wniosek zrezygnuje ze stosowania tej ulgi otrzyma mniejsze wynagrodzenie miesięczne netto – w takim przypadku przepisy „Polskiego Ładu” zamiast być neutralne dla osób uprawnionych do korzystanie z tej Ulgi (z uwagi osiągane przychody) będą dla nich niekorzystne.
Podsumowując te najistotniejsze zmiany można zauważyć, że „Polski Ład” dla pracowników, którzy złożyli pracodawcy PIT-2 oraz którzy uzyskują przychody uprawniające do Ulgi dla klasy średniej lub przychody niższe będzie albo neutralny (czyli bez istotnej zmiany dla osób o średnich zarobkach) albo korzystny (osoby o niższych dochodach z umów o pracę otrzymają wyższe wynagrodzenie netto).
Negatywne skutki „Polskiego Ładu” (mniejsze kwoty netto) odczują osoby świadczące usługi w ramach umów zlecenia (lub niektórych innych umów cywilnoprawnych), a także pracownicy zarabiający kwoty wyższe (to jest kwoty nieuprawniające do Ulgi dla klasy średniej) lub pracownicy, którzy zrezygnowali ze stosowania tej Ulgi.
Pozostałe zmiany:
5. Stosowanie “Ulgi dla młodych”
Dotychczasowe zwolnienie podatkowe tzw. „Ulga dla młodych” (dla osób w wieku do 26. roku życia) nadal stosowane jest z mocy prawa (nie wymaga wniosku). Limit tej ulgi pozostaje bez zmian i nadal wynosi 85.528 zł przychodu brutto. Czyli przychody osób objętych tą ulgą będą opodatkowywane dopiero po przekroczeniu jej limitu, przy czym dochody powyżej limitu ulgi w pierwszej kolejności (tak jak u wszystkich osób) będą korzystały z nowej kwoty wolnej od podatku (30.000 zł rocznie / 2.500 zł miesięcznie), a następnie będzie miała do nich zastosowanie stawka 17%. Jeśli zaś dochód podlegający opodatkowaniu przekroczy 120.000 zł będzie zastosowana stawka 32% podatku.
6. Nowe zwolnienia podatkowe dla
przychodów brutto w wysokości
85.528 zł
Sygnalizujemy, że w ramach „Polskiego Ładu” wprowadzono nowe zwolnienia podatkowe dla przychodów brutto w wysokości do 85.528 zł w roku (przy czym jest to jeden i ten sam limit zwolnienia podatkowego co limit zwolnienia w ramach tzw. „Ulgi dla młodych”) dla:
- rodziców wykonujących władzę rodzicielską dla co najmniej 4 dzieci. Zwolnienie może dotyczyć każdego z rodziców z osobna,
- osób przenoszących miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwolnienie ma zachęcić Polaków do powrotu do kraju, ale także cudzoziemców do zmiany rezydencji podatkowej na polską i może przysługiwać każdemu podatnikowi, który przeniesie miejsce zamieszkania na terytorium Polski. Zwolnienie to będzie przysługiwać w czterech kolejno po sobie następujących latach podatkowych,
- pracujących seniorów, którzy mimo uzyskania wieku (odpowiednio 60. roku życia dla kobiet i 65. roku życia dla mężczyzn) zrezygnują z pobierania emerytury, renty rodzinnej albo uposażenia mundurowego lub sędziowskiego, by nadal pracować w ramach umowy o pracę lub wykonywać umów zlecenia podlegające ubezpieczeniom społecznym (ZUS).
Wymienionych wyżej nowych zwolnień podatkowych pracodawcę nie stosuje wprost z mocy prawa. Zwolnienia te będzie można rozliczyć w zeznaniu rocznym uwzględniając wszystkie przychody i łączne zwolnienia podatkowe.
7. Problem rozporządzenia Ministra
Finansów z dnia 07.01.2022r. w
sprawie przedłużenia terminów
poboru i przekazania zaliczek na
podatek dochodowy
W dniu 08.01.2022r. zostało publikowane rozporządzenie Ministra Finansów, które ma służyć naprawieniu zmian wprowadzonych w ramach „Polskiego Ładu”. Głównie brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku spowodował, że część osób po wprowadzeniu „Polskiego Ładu” otrzymuje mniejsze wynagrodzenia netto. Niższe wynagrodzenia netto dotyczą osób, którym trzeba policzyć składkę zdrowotną (nieodliczaną od podatku), a które to osoby nie mogą skorzystać miesięcznej kwoty zmniejszającej podatek (tzw. Ulga podatkowa), na przykład z uwagi na brak w aktach podpisanego przez pracownika oświadczenia PIT-2. Poza osobami, które przez przeoczenie nie złożyły PIT-2 pracodawcy, brak tego oświadczenia dotyczy osób, które świadomie nie mogły podpisać tej informacji, czyli m.in. osób pobierających emerytury lub renty, zatrudnionych na etacie pracowniczym u dwóch lub więcej pracodawców albo niektórych osób uzyskujących dochody z działalność gospodarczej albo z najmu lub dzierżawy. Niższe wynagrodzenia netto dotyczą także osób zarabiających w ramach umów zlecenia lub niektórych innych umów cywilnoprawnych.
Jako pewien „ratunek” na mocy ww. rozporządzenia przewidziano przesuniecie terminu „rozliczenia” zaliczki na podatek dla grupy podatników, których zmiany dotknęły negatywnie uzyskujących przychody do kwoty 12.800 zł brutto, których zaliczki na podatek liczone po nowemu są wyższe niż wg zasad obowiązujących w dniu 31.12.2021r. Należy podkreślić, że nie mamy tu do czynienia z nowym zwolnieniem podatkowym, a jedynie z przesunięciem terminu rozliczenia podatku. W przypadku stosowania tego rozporządzenia, zamiast wyższych miesięcznych zaliczek płaconych przez zakład pracy, do zapłaty przez podatnika przy rozliczeniu rocznym może być roczny podatek, który nie będzie miał pokrycia w obniżonych miesięcznych zaliczkach na podatek (dopłata podatku przy rozliczeniu rocznym może być zbliżona nawet w znacznej części rocznej kwoty zmniejszającej podatek). Należy też zwrócić uwagę, że duża cześć ekspertów i autorytetów w dziedzinie prawa podatkowego w tym: Krajowa Izba Doradców Podatkowych zauważa, że rozporządzenie zostało wydane z naruszeniem przepisów Konstytucji. Podkreślamy, że osoba zatrudniona może na swój wniosek złożyć rezygnację ze stosowania
zapisów tego rozporządzenia. Zważywszy na możliwe skutki, w tym w postaci dopłaty podatku w rozliczeniu rocznym rekomendujemy rozważanie złożenia wniosku o nie przedłużenie terminów poboru i przekazania zaliczek na podatek dochodowy.
Kancelaria Doradztwa Gospodarczego DGCS S.A.